جایگاه بازار در معماری ایرانی

تقریبا در همه شهرهای ایران، بازار همواره به عنوان یکی از قطب های اصلی و یکی از مهمترین اجزای ساختار فضایی شهر، از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. بازار در حقیقت، جزیی از ستون فقرات ساختار شهر بوده است. بازارها تجلیگاه انواع عناصر معماری بوده اند. در هر اقلیم و هر فرهنگی، نکات اجرایی خاصی برای ساخت و طراحی بازارها استفاده می شده است. بازارهای سنتی ایرانی با معماری دل انگیز و فضاسازی های بینظیرش، به انسان حس سرزندگی، احترام و اصالت می بخشد. در مقابل آن، بازارها و پاساژهای خالی از هویت ایرانی هستند، که با بزرگ نشان دادن خود، سعی در محو کردن هویت فرد دارند. پس از آشنایی با گنجینه هایی از معماری سنتی ایرانی مانند "یخچال در معماری ایرانی" در مبحث پیش رو قصد داریم تا به معرفی جایگاه بازار در معماری ایرانی بپردازیم و در مورد طراحی و معماری بازارهای ایران توضیحاتی را ارائه دهیم. تا انتها با ما همراه باشید. آجر لفتون اصفهان

آدرس مرکز فروش کارخانه آجر وسفال: اتوبان معلم( اصفهان - شاهین شهر) بعد از پل هوایی گز به سمت اصفهان اولین فرعی

مدیرعامل: 09133128506 -09140326803(آقای نیرومند)

تماس جهت هماهنگی: 09925431742 ( خانم باقری )

تلفن کارخانه : 03145711350

سفال فوم دار اصفهان

اصول مهم در طراحی بازار ایرانی

میزان ارتفاع راسته ها در کنترل حرارتی بازار در فصول مختلف سال، بسیار موثر است. همچنین ضخامت جرزها در کنترل حرارتی فضای بازار تاثیر به سزایی دارد. استفاده از مصالح زیست بوم در معماری ایرانی یک اصل بسیار مهم به شمار می رود که در معماری همساز با اقلیم بازارها نیز نمود بسیاری دارد. اکثر معماران سعی دارند تا از مصالح و متریالهای موجود در همان منطقه برای ساخت و ساز استفاده کنند. جهت گیری اقلیمی ورودی بازارها، در امر تهویه و گردش هوا در طول راسته های بازار بسیار تاثیرگذار است. بنابراین در هر منطقه آب و هوایی، جهت گیری ورودی بازار منحصر به فرد است.

بازار در مناطق معتدل و مرطوب :

در مناطقی با آب و هوای معتدل و مرطوب، بازارها معمولا طاق ندارند. علت این امر این است که وجود طاق مانعی در برابر جریان طبیعی هوا و تهویه رطوبت هوا می شود. همچنین بام شیبدار حجره ها از دو طرف تا حدودی فضای بازار را می پوشاند. طول راسته ها در این بازارها کوتاه است. شیب کف راسته های بازار از دو طرف به سمت وسط بازار کشیده است. این امر برای این است که در هنگام بارش باران، جریان آب به این سمت هدایت شود و آب در کف بازار جمع نشود. در این بازارها استفاده از کرسی چینی، گربه رو و یا سنگ چین در زیر حجره ها برای جلوگیری از نفوذ رطوبت به کف حجره ها، بسیار متداول است. این بازارها معمولا فاقد زیرزمین هستند.

Bazar1

بازار در مناطق گرم و مرطوب:

در این مناطق نیز مانند مناطق معتدل و مرطوب، طول راسته های بازار کوتاه است. بازارها اغلب عمود بر ساحل دریا هستند. استفاده از سایه بانی بلند جهت جلوگیری از تابش مستقیم آفتاب از اهمیت خاصی برخوردار است. همچنین این سایه بان ها، جریان هوا را در فضای بازار تسهیل می کنند. این سایه بان ها می تواند مسطح، شیبدار یا مدور با پایه چوبی باشد.

بازار در مناطق گرم و خشک:

اکثر راسته بازارها در این مناطق، طاق های بلند با مصالح بنایی دارند. عرض این بازارها نسبتا زیاد است. بام ها در این بازارها به صورت طاق و تویزه افراشته است و دارای منفذهایی برای تامین نور، تهویه و کاهش حرارت فضای بازار هستند. طاق ها در جلوگیری از ورود گرد و غبار و کاهش صداهای مزاحم بسیار موثر هستند. این بازارها بر خلاف بازارهای مناطق معتدل و مرطوب، دارای زیرزمین هستند که از آن برای انبار کردن کالاها و قرار دادن وسایل اضافی استفاده می شود.

بازار در مناطق سرد و کوهستانی:

این بازارها معمولا طاق های ساخته شده از آجر دارند که به صورت طاق و تویزه و یا سقف چهار ترک است. عرض راسته ها و ارتفاع کف تا زیر طاق کمتر از بازارهای مشابه موجود در نواحی گرم و خشک است. عرض کمتر راسته ها و طاق در حفض حرارت داخلی بازار موثر است. منفذهای نسبتا کوچکی که در سقف تعبیه شده است برای تامین نور و تهویه هوای بازار تاثیر زیادی دارد.

Bazar11